Stworzenie świata – rozważania na temat dobra i zła – kazanie pierwsze

[Michaił 13]

Na początku było Nic. Wszechogarniająca Nicość, Nic z Niczym, Nic z Niczego, Nic znikąd. I stamtąd pojawił się Innos – najstarszy bóg, brat Beliara i Adanosa, którzy następnie narodzili się z jego podziału. Wszechświat ogarniony ciemnością i Nicością został rozświetlony blaskiem Innosa. Blask oświetlił ziemię i dał początek życiu. Ludzie jednak byli onieśmieleni i stronili od patrzenia w twarz Innosa, dlatego ten stworzył słońce. Jego blask również był nie do ujarzmienia, a więc podzielił się tym blaskiem z jego bratem Beliarem oraz Adanosem. Beliar ustanowił noc i sprowadził śmierć, Adanos natomiast dał wątłemu człowiekowi pomysłowość i mądrość.

Ludzie zaczęli czcić Innosa, przez co Beliar zazdrościł bogowi ognia władzy i potęgi. Człowiek bał się oddawać cześć Beliarowi, co rozsmuciło boga wielce. Stworzył on zatem człowieka, który czciłby tylko i wyłącznie jego, lecz on również bał się boga ciemności. Beliar w geście zemsty sprowadził na ludzi śmierć, czyniąc żywot człowieka kruchym i krótkim.

Beliar nie znosił widoku światła i począł niszczyć wszystko, co Innos stworzył. Tak rozpoczęła się wojna bogów, w której o równowagę dbał Adanos, najmłodszy brat bogów. Ziemia stała się miejscem pełnym nierządu i cierpienia, gdyż Beliar, który odnalazł bestię, stworzył własną armię i zesłał męki na ludzi. Zwycięzcą wojny został sługa Innosa, jednak Adanos zapobiegawczo nakazał odebrać boską moc ludziom i zachować ją w ukryciu na ponowny wybuch wojny.

---

Nadal jednak na ziemi pomimo pogodzenia się bogów mamy do czynienia z zagadnieniem dobra i zła – wyznawców Innosa i Adanosa oraz Beliara. Człowiek mimo nadanej mu mądrości i pomysłowości przez Adanosa gubi się i nie rozumie swojej pozycji we wszechświecie, czasem stwierdzając, że bezsensownym jest dbanie o podstawowe zasady pożytku społecznego czy przestrzeganie obowiązującego prawa. Kruchość życia i otaczające nas środowisko może oddziaływać na nas negatywnie, powodując, że nic nie jest ważniejsze od stagnacyjnego przeżycia z dnia na dzień, a nieważna staje się przyszłość. Jak długo bowiem można trwać w stanie niepewności, w którym niepewnym jest się o własną przyszłość?

Zaufanie Beliarowi to jak odcięcie liny, która przytrzymuje cię nad przepaścią. Pogrążenie się w zazdrości, z której wynika praktycznie każdy występek człowieka jest chwytaniem się brzytwy podczas tonięcia. Zazdrość burzy, zazdrość niszczy, zazdrość tworzy zło. Zło jest osobnym konceptem wynikającym z działalności Beliara, gdyż podczas panowania Innosa oślepiający ludzkość blask uniemożliwiał przeciwstawienie się. Ziemia ogarnięta była dobrem i tylko podział Innosa na Beliara umożliwił stworzenie kontrastu, który jest konieczny do prawidłowego funkcjonowania świata.

Co człowiek może zatem poczynić, by nie wdać się w objęcia boga ciemności i zniszczenia? Przewrotność ludzkiego losu uniemożliwia trwałe odłączenie się od boskiej mocy Beliara, który zawsze będzie miał wpływ na duszę ludzką, którą tchnął w człowieka Innos. Przed wpływami Innosa i Beliara chronić może nas wyłącznie Adanos – mądrość (rozum) dana przez niego człowiekowi istotnie umożliwia objęcie umysłem tak ważnego zagadnienia w życiu ludzi, jakim jest etyka i moralność.

Bądźmy zatem rozsądni i rozumni; miejmy w sobie równowagę Adanosa, który od czasów boskiej wojny dba o stabilność naszego świata.

 

[Tarsycjusz Operar 42]

9 godzin temu, Michaił napisał:

Na początku było Nic. Wszechogarniająca Nicość, Nic z Niczym, Nic z Niczego, Nic znikąd. I stamtąd pojawił się Innos – najstarszy bóg, brat Beliara i Adanosa, którzy następnie narodzili się z jego podziału. Wszechświat ogarniony ciemnością i Nicością został rozświetlony blaskiem Innosa. Blask oświetlił ziemię i dał początek życiu.

Inspirujące kazanie. Pozwolę sobie na kilka refleksji i pytań.

1) W jaki sposób z Nicości powstał Innos?

Innos pojawił się z Nczego? Blask powstał z ciemności?

Stwierdzenie, że Nicość stworzyła boga lub bóg pochodzi od Nicości sprawia, że nicość posiada przymioty boskie takie jak stwórczość (creatio ex nihilo), wszechogarnienie (quasi-immanencja lub quasi-perychoreza), "pierworodność" spośród tego co można nazwać oddzielnym od Nicości tj. quasi-transcendencja. Czy to oznacza, że Innos był pierworodny pośród stworzeń? Czy można powiedzieć, że bóg-Innos został stworzony przez Nicość? Czy Nicość jest/może być prapczyną?

Kolejne zdanie może wprowadzić nieco większe zamieszanie.

Wyłonienie się Innosa sprawiło, że wszechświat ogarniony ciemnością i Nicością został rozświetlony jego blaskiem.

W tekście zaznaczono różnicę między "Nicością" a "ciemnością". Czy oba sformułowania kierują do tego samego desygnatu, tylko brak wielkiej litery przy "ciemności" jest literówką? Jeśli nie jest literówką, to ciemność jest kolejnym przymiotem wszechogarniającej Nicości. Pytanie co może ogarniać Nicość jeśli nie istnieje nic. Czy Nicość może ogarniać samą siebie? Nicość nie ma czego ogarniać.

Jak rozumiem, to ta doktryna zakłada, że w momencie stworzenia Innosa przez Nicość, Nicość się skończyła. Czy nicość może się skończyć? Moim zdaniem nie. Gdyby nicość mogła się skończyć to sugerowałoby, że nicość posiada jeszcze jeden atrybut.

2) Jak należy odczytywać sekwencję wydarzeń w opowieści o stworzeniu świata?

Pierwsze zdanie wprowadza podział na explicite "początek" i implicite dowolne dalsze etapy historii, wśród których kamieniem milowym jest np. powstanie Innosa.

Czy rodzaj sekwencji w pierwszych zdaniach kazania o stworzeniu świata powinno się utożsamić z porządkiem czasowym czy porządkiem logicznym?

Moim zdaniem ta część opowiadania sygnalizuje, że elementy obu porządków są tu obecne.

Nicość to w domyśle brak czasu. Brak czasu to wieczność.

Argument za porządkiem czasowym: Innos oraz jego bracia, którzy wprowadzili noc i dzień jednocześnie wprowadzili porządek czasowy.

Argument za porządkiem logicznym: twierdzenie o wiecznej Nicości, która jest sama dla siebie. Nic = nic.

Ewentualna granica między dwoma rodzajami sekwencjami jest dość rozmyta. Granicę między końcem porządku logicznego a początkiem porządku czasowego wyznacza "okres" między pojawieniem się Innosa a wyodrębnieniem się Beliara z Innosa tj. wprowadzenie nocy jako przeciwieństwa dnia.

[Michaił 13]

Odpowiem dziś na pytanie 1 z powodu małej ilości czasu, jeśli znajdę jeszcze chwilę to pytanie drugie będzie do jutra opanowane. @Tarsycjusz Operar

Pytanie numer 1.

Księga Mądrość bogów wskazuje, jakoby Innos powstał z Niczego i rozświetlił swym blaskiem cały świat, dzięki czemu ciemność zniknęła. Chciałbym tutaj od razu spostrzec, że ciemność powraca - jej czynnikiem jest Beliar, który sprowadza dla równowagi noc na ziemię, przez co ludzie nie są oślepiani i onieśmieleni blaskiem Innosa, a także jego twarzą. Musimy wyłonić tutaj pewien ciąg przyczynowo-skutkowy. Nie ulega wątpliwości, że Nicość jest czymś transcendentnym, jest pewnym konceptem, pewną regułą (jak to w filozofii Kanta się używa sądem a priori). Ciemność zatem jest wtórna do idei Nicości, gdyż ciemność jest jej trwałym skutkiem. Chciałbym zauważyć, że Nicość możemy określić, zgodnie z interpretacją filozofii Arystotelesa, jako coś, co równe jest bytowi pod względem aktu, ale zupełnie przeciwne pod względem możności (potencji). Nicość zatem jest, z Nicości ciągle coś wypływa, ale sama Nicość nie jest w stanie przeobrazić się w nic innego niż ona sama jest.

Tutaj dochodzimy do wniosku, że z Nicości wypłynął Innos. Oczywiście to jedna z wielu różnych teorii, ponieważ w religii katolickiej z Nicości wypływa Bóg, et cetera. Powróćmy jednak na tory naszego rozważania - Nicość nie zniknęła, lecz została ujarzmiona przez byt, który posiada możność i jest zdolny do aktu. W historii powstania świata Nicość jest pierwotna, lecz czy ulega ona zanikowi? W końcu gdy światłość Innosa powoduje marazm i onieśmielenie z Innosa wypływa kolejna istota (wtórna = sic!), którą jest Beliar. Beliar nie jest tak silny jak Nicość, gdyż nie powoduje kolejnego pogrążenia się całego wszechświata w ciemności, jednak zapanowuje nad jego częścią i jakoby przypomina o pierwotnym stanie wszechświata. Ciemność jest immanentna i przejawia się jako wypływ Nicości.

 

 

[Tarsycjusz Operar 42]

W dniu 9.06.2024 o 09:25, Michaił napisał:

Odpowiem dziś na pytanie 1 z powodu małej ilości czasu, jeśli znajdę jeszcze chwilę to pytanie drugie będzie do jutra opanowane.

Pytanie numer 1.

Księga Mądrość bogów wskazuje, jakoby Innos powstał z Niczego i rozświetlił swym blaskiem cały świat, dzięki czemu ciemność zniknęła. Chciałbym tutaj od razu spostrzec, że ciemność powraca - jej czynnikiem jest Beliar, który sprowadza dla równowagi noc na ziemię, przez co ludzie nie są oślepiani i onieśmieleni blaskiem Innosa, a także jego twarzą. Musimy wyłonić tutaj pewien ciąg przyczynowo-skutkowy. Nie ulega wątpliwości, że Nicość jest czymś transcendentnym, jest pewnym konceptem, pewną regułą (jak to w filozofii Kanta się używa sądem a priori). Ciemność zatem jest wtórna do idei Nicości, gdyż ciemność jest jej trwałym skutkiem. Chciałbym zauważyć, że Nicość możemy określić, zgodnie z interpretacją filozofii Arystotelesa, jako coś, co równe jest bytowi pod względem aktu, ale zupełnie przeciwne pod względem możności (potencji). Nicość zatem jest, z Nicości ciągle coś wypływa, ale sama Nicość nie jest w stanie przeobrazić się w nic innego niż ona sama jest.

Tutaj dochodzimy do wniosku, że z Nicości wypłynął Innos. Oczywiście to jedna z wielu różnych teorii, ponieważ w religii katolickiej z Nicości wypływa Bóg, et cetera. Powróćmy jednak na tory naszego rozważania - Nicość nie zniknęła, lecz została ujarzmiona przez byt, który posiada możność i jest zdolny do aktu. W historii powstania świata Nicość jest pierwotna, lecz czy ulega ona zanikowi? W końcu gdy światłość Innosa powoduje marazm i onieśmielenie z Innosa wypływa kolejna istota (wtórna = sic!), którą jest Beliar. Beliar nie jest tak silny jak Nicość, gdyż nie powoduje kolejnego pogrążenia się całego wszechświata w ciemności, jednak zapanowuje nad jego częścią i jakoby przypomina o pierwotnym stanie wszechświata. Ciemność jest immanentna i przejawia się jako wypływ Nicości.

Dzięki, ale nie znalazłem tu odpowiedzi na moje pytania z pierwszej grupy, oprócz pytań retorycznych. Ta wypowiedź jest kompilacją fragmentów treści z pierwszego postu i fragmentów moich rozważań, tyle że napisane innymi słowami. To co napisałeś zrodziło we mnie kolejne pytania. To co nowego napisałeś względem powyższych wypowiedzi to:

1. wskazanie źródła czyli księga Mądrość bogów;
2. Nicość zatem jest, z Nicości ciągle coś wypływa, ale sama Nicość nie jest w stanie przeobrazić się w nic innego niż ona sama jest.
3. Oczywiście to jedna z wielu różnych teorii, ponieważ w religii katolickiej z Nicości wypływa Bóg, et cetera.

Ad. 2.

W jaki sposób z Nicości może coś wypływać? 0 nie może dać wyniku 1. 0 = 0. Nie widzę uzasadnienia, dla którego Nicość mogła by stworzyć boga. Nieistnienie tworzy istnienie? Bóg-Nicość tworzy silniejszego boga-Innosa? W jaki sposób z czegoś niższego powstaje coś wyższego? Aby nieistnienie stworzyło istnienie, to nieistnienie powinno być wyższe od istnienia czyli być np. bogiem. Lepsze uzasadnienie byłoby, gdyby Innos istniał razem z Nicością od początku wówczas 0 + 1 = x tj. połączenie bez zmieszania tj. można by było wciąż odróżnić Innosa od Nicości.

Jeszcze lepszym uzasadnieniem byłoby, gdyby Nicość była bogiem, ponieważ jak wspomniałem posiada ona cechę stwarzania, co wcześniej wspomniałem. Niestety informacja, że Nicość ma swoje ograniczenia tj. brak możliwości przeobrażania się/przekraczania się wprowadza trochę zamieszania.

 

Pytania, które pozostały bez odpowiedzi:

Czy to oznacza, że Innos jest pierworodny pośród stworzeń?

Czy można powiedzieć, że bóg-Innos został stworzony przez Nicość?

Czy Nicość jest/może być prapczyną?

Czy Nicość może ogarniać samą siebie?

 

Ad. 3.

W religii katolickiej Bóg nie wypływa z Nicości. W katolickiej protologii nie można powiedzieć, że kiedykolwiek istniała nicość ponieważ Bóg istnieje „od początku” czyli od zawsze i jest praprzyczyną wszystkiego (Ps 93). Można co najwyżej mówić o chaosie czyli biblijnym bezładzie i pustkowiu, nad którym panuje Bóg (Rdz 1,3-4) i można powiedzieć o stworzeniu z niczego (creatio ex nihilo), czyli  o umiejętności stwarzania czegoś mimo braku materiałów do tego. Rola nicości w stworzeniu była poruszana choćby przez św. Ireneusza, który przeciwstawiał się idei istnienia bądź nieistnienia czegokolwiek przed aktem stwórczym. Dla św. Ireneusza wszystko jedno czy ktoś wierzył w Nicość przed Bogiem lub materię przed Bogiem. Był przeciwny obu nurtom.

Zwolennicy filozofii greckiej popierają twierdzenie o chaosie i stworzeniu świata z materii. Św. Ireneusz zamiast tego proponuje koncepcję stworzenia świata ex nihilo. W celu przekonania filozofów do chrześcijańskiej nauki uwypuklił w swojej argumentacji logiczny tok rozumowania, a w mniejszym stopniu skupił się na tezach religijnych.

Prawdopodobnie św. Ireneusz znał historię św. Pawła, który w Atenach na Areopagu przemawiał do stoików i epikurejczyków. Greccy filozofowie jednak wyśmiali naukę św. Pawła o stworzeniu świata i zmartwychwstaniu ponieważ ten posługiwał się przede wszystkim twierdzeniami religijnymi, a logiczny i konsekwentny tok wypowiedzi był drugorzędny. Św. Ireneusz znał specyfikę filozofii greckiej i wykorzystał jej ograniczenia. Założenie, przy którym obstają sympatycy filozofii platońskiej w stosunku do stworzenia to przekonanie o istnieniu autonomicznej i bezkształtnej materii. Miała ona służyć Stwórcy do wykreowania swojego dzieła czyli świata. Ten pogląd z kilku względów jest nie do przyjęcia dla chrześcijanina. Po pierwsze: istnienie przed stworzeniem świata materii u Boga lub obok Boga rodzi pytania o to, kto stworzył tę materię tzn. gdzie jest jej początek. Jeśli Bóg stworzyłby tę materię przed stworzeniem świata to czemu nie stworzył od razu świata? Jeżeli zaś inny byt stworzył tę materię, to oznaczałoby że jest więcej niż jeden Bóg lub jest istota podobna do Boga w tym sensie, że posiada zdolność stwarzania. Po drugie: założenie, że Bóg stworzył tę materię, z której następnie stworzył świat oznaczałoby, że Bóg dokonał w historii zbawienia co najmniej dwóch „wielkich” aktów stwórczych. To oznaczałoby również, że dla Syna Bożego dokonał więcej niż jednego aktu stwórczego. Okres między istnieniem materii a momentem logicznym stworzenia świata wypacza chrześcijański obraz Boga, ponieważ zakłada, że w wieczności Bóg mógł sobie „poczekać” na stworzenie świata. Po trzecie: jeśli to nie Bóg stworzył tę materię, to znaczy, że ta materia ma podobne przymioty do Boga, oraz, że nie wszystko zostało stworzone przez Jezusa i dla Jezusa. Po czwarte: założenie o istnieniu materii jako budulca koniecznego do stworzenia świata kwestionuje wszechmoc Boga tzn., że w tym przypadku Bóg potrzebowałby materiału, z którego mógłby stworzyć świat. Tylko człowiek (stworzenia) potrzebuje materii do stworzenia czegoś; Bóg może stworzyć coś z niczego (ex nihilo) ponieważ jest Bogiem i przekracza człowieka i samego siebie. Po piąte: istnienie materii przed dokonaniem aktu stwórczego zakładałoby, że w pewnym logicznym „okresie” dziejowym Bóg najpierw podtrzymywał istnienie tej materii (creatio continua) by „potem” stworzyć świat. Taki pogląd odwraca logiczny porządek stwórczy. Bóg nie potrzebuje mieć czegoś do stworzenia innej rzeczy.

 

Edytowane 14 Czerwca przez Tarsycjusz Operar
treść pozostała bez zmian, zostało usunięte brzydkie ciemne tło